Ұлттық экономика министрлігі Мемлекеттік кірістер комитетімен бірлесіп жүргізіп жатқан салық реформасы шеңберінде осы ведомстволардың өкілдері Салық кодексіне кәсіпкерлермен ұсынылған өзгерістерді талқылау мақсатында өңірлерді аралайды. Батыс Қазақстан облысының Бизнес-қоғамдастығы алдағы реформаның жекелеген нормаларына қарсы бірыңғай майдан жасады.

ҚР Мемлекеттік кірістер комитеті төрағасының орынбасары Жәнібек Нұржанов салық реформасының пайдасына дау айта отырып, қосылған құн салығы бюджетті толықтырудың негізгі көздерінің бірі болып табылатынын, бірақ салық салу саласындағы өзгерістер кәсіпкерлерге ғана емес, жалпы республика халқына да әсер ететіндіктен, талқылаулар бизнес-ортаның сарапшыларын тарта отырып, ашық түрде жүргізіліп жатқанын атап өтті.

Ұлттық экономика Вице-министрі Бауыржан Омарбековтың сөзінде азық-түлік, әлеуметтік маңызы бар тауарлар бағасының өсуіне жол бермеу мақсатында Үкімет микро және шағын бизнесті ҚҚС төлеуден толық босату мүмкіндігін қарастырып жатқандығы атап өтілді. Спикерлердің баяндамаларының мазмұнына кірмей, оқырмандарды Премьер-Министр Олжас Бектеновтың ресми ақпараттық ресурсынан алынған ақпаратпен танысуға шақырамыз, онда салық саясатындағы талқыланатын өзгерістер тұрғысынан мемлекеттің ұстанымы баяндалған (https://primeminister.kz/news/ukimet-salyk-kodeksine-engizilgen-tuzetulerdi-biznespen-talkylau-ushin-zhumys-toptaryn-aymaktarga-zhiberedi-29666).

Осы басылымда біз кәсіпкерлердің салық реформасының қолайсыз салдары туралы болжайтын ескертулеріне назар аударамыз.

Мәселен, "Эмили Групп" консалтингтік компаниясының басшысы Фарид Бахтиозин, БҚО Кәсіпкерлер палатасының Өңірлік кеңесінің мүшесі осы реформамен Денсаулық сақтау саласының бизнес субъектілеріне қосылған құнға 10% салық салу ұсынылатынына назар аударды, ал қызметтің бұл түрі ҚҚС төлеуден босатылды. Кәсіпкер егер норма жаңа Салық кодексінде бекітілсе, бұл дәрі-дәрмектерге және дәріханаларда сатылатын тауарлардың барлық түрлеріне бағаның өсуіне әкелетінін ерекше атап өтті.

"Менің ойымша, медицина туралы шешім қабылдау дұрыс емес", — дейді Фарид Бахтиозин.

Үкіметтің бастамаларын сынай отырып, спикер ҚҚС өте күрделі салық екенін, тіпті тәжірибелі бухгалтерлерге оның барлық қыр-сырын түсіну қиын екенін атап өтті. Егер Үкімет бизнесті естімесе, онда көптеген кәсіпкерлерге айыппұл салынады, кейбірі кәсіпорынды жабуға мәжбүр болады.

"Неліктен біздің елде бөлшек салық салумен оң нәтиже берген тәжірибені қолдануға болмайды? Ірі бизнес үшін ҚҚС болды және қалады. Неліктен бөлшек салықты Бизнестің қалған бөлігіне қолданбасқа? 4 емес, мысалы, 5 немесе 6% болсын? Шынында да, тауарлар мен қызметтердің құны сатып алушылар үшін онша байқалмайды (өсім небәрі 1-2% құрайды), ал ұсынылған пайыздық мөлшерлемелер кезінде республиканың барлық халқы оның салдарын сезінеді", — деп ұсыныс енгізді БҚО "Атамекен" палатасының Өңірлік кеңесінің мүшесі Бахтиозин.

Шағын бизнесті қорғауға ӨКП Өңірлік кеңесінің төрағасы, "Белес-Агро" компаниялар тобының жетекшісі Мұрат Жәкібаев та қатысты. Өз сөзінде ол шағын бизнес өзінің дамуына инвестиция салу үшін ЕДБ-ден қарыз алуға мәжбүр екенін еске салды. Кәсіпкерлер жұмысшылардың жалақысын төлейді, салықтарды төлейді, тиісінше өз міндеттемелерін орындайды, ал осы салық реформасы арқылы мемлекет бизнеске міндеттердің ауыртпалығын ауырлатады. Осылайша, Бизнестің "көлеңкеге түсуі" үшін жағдайлар жасалуда және спикер атап өткендей, егер мұндай үрдіс қалыптасса, онда ол экономиканың дамуына ықпал етпейді. Мұрат Жәкібаев ҚҚС мөлшерлемесін айқындау кезінде сараланған тәсілді талап етуді жалғастырып, салық салу базасын кеңейтуге бизнесті "сұр аймақтан" шығуға ынталандыру арқылы қол жеткізу керек, бірақ ешқандай жолмен репрессиялық салық саясаты арқылы емес екенін атап өтті.

Бұл пікірді " ТАТU " шағын және орта бизнесті қолдау қауымдастығының директоры Гүлбану Әубекерова да қолдайды. Салық саласының сарапшысы ретінде ол бизнес субъектілерінің қызмет түрін, санатын ескере отырып, қосылған құн салығын сараланған есептеуге көшу шағын бизнеске шамадан тыс жүктемені болдырмайды деп санайды, өйткені олар салық саясатындағы өзгерістерге барынша  осал.

Жалпы, салық реформаларының бастамашыларына жүгінген Батыс Қазақстан облысының кәсіпкерлері «Сіз бюджетті толықтырудың басқа мүмкіндіктерін қарастырып жатырсыз ба?» деген сұрақ қояды.

«Салықтарды көтеру және бағаның еркін өзгеруіне мүмкіндік беру ел экономикасын жақсартудың ең жақсы жолы емес. Сіз осындай маңызды шешім қабылдай алмайсыз - ҚҚС-ны (екі есе дерлік) арттыру және мұның бәрі жұмыс істейтінін немесе болмайтынын білмейсіз бе? Бұл қате стратегия», – дейді «Чемпион» компаниясының директоры Нұрлан Мұхамбетқалиев.

Кәсіпкер қосылған құн салығы бойынша мөлшерлемені көтерудің баламасы ретінде мемлекетке еңбек өнімділігін арттыруға жағдай жасап, өнім көлемін өсіру арқылы экономикалық дамуға қол жеткізуді ұсынды.

БҚО бизнес қауымдастығы салық реформасы бойынша тағы да бірқатар ұсыныстар жасады.

Кездесуге қатысушыларға ұсыныстарды жазбаша түрде рәсімдеп, кейіннен "Атамекен"  Ұлттық Кәсіпкерлер палатасына және Мемлекеттік кірістер комитетіне қайта жіберуі үшін Өңірлік палатасына жіберу ұсынылды.

Кәсіпкерлер қауымдастығына Салық кодексіне өз ескертулері мен ұсыныстарын жеткізуге мүмкіндік берген Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика вице-министрі Бауыржан Омарбековке және Қазақстан Республикасы Мемлекеттік кірістер комитеті төрағасының орынбасары Жәнібек Нұржановқа алғыс айта отырып, кәсіпкерлер салық жүйесін реформалау мемлекетіміздің бизнеске, бүкіл экономикаға және ел экономикасына табысты болатынына сенім білдірді.